Cerfuei(-bourrihu)
Chaerophyllum hirsutum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Cerfuei(-d'aigo).
Noms en français : Cerfeuil hirsute, Grand cerfeuil d'eau.
Descripcioun :Lou cerfuei-bourrihu trachis dins li relarg bagna de mountagno. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume soun cousin, Chaerophyllum villarsii, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Soun souvènt counfoundu. En deforo dóu relarg, fau bèn regarda li fueio que soun eici en formo de triangle emé li tres proumiéri divisioun de la memo taio, e li fru que soun long, prim, plat e acaba pèr lis estile en V. Pensa de bèn coumpara emé lis àutri Chaerophyllum pèr pas s'engana.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-bourrihu soun bessai manjadisso, mai rèn èi segur. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 140 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Palun tourbous
- Gaudre
- Ribiero
- Bos umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Chaerophyllum hirsutum L., 1753
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786